Sanayi üretiminde yıllık veride Covid etkisi, aylık veride düşük bazdan toparlanma

sanayi-uretiminde-yillik-veride-covid-etkisi-aylik-veride-dusuk-bazdan-toparlanma-13072001

Sanayi üretiminde yıllık veride Covid etkisi, aylık veride düşük bazdan toparlanma

Türkiye’de Mayıs ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre %19,9 daralırken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre %17,4 oranında artış göstermiştir. Arındırılmamış verilere göre ise, sanayi üretiminde, geçen yılın aynı dönemine göre %30,7 oranında daralma gerçekleşmiştir.

 

Aylık verideki %17,4 artış oranı oldukça iyi görünse de, bunun pandemi ile oluşan düşük bazdan bir toparlanma olduğunu ve sanayi üretiminin yıllık bazda geçen seneki seviyelerin çok altında kaldığını akılda tutmak gerekir. Dolayısıyla, aylık bazdaki geçici yüksek artışlar bu noktada sanayi üretiminin genel eğilimi açısından bize çok fikir vermemektedir. Dünya ekonomisinin zor bir süreçten geçtiği Covid-19 krizi ertesinde toparlanmanın sürdürülebilirliği, aynı zamanda virüsle ilgili belirsizliklerin de azalmasına bağlıdır. İkinci virüs dalgasına ilişkin belirsizlik ortamında, bu zor bir gelişme olacaktır.

 

Detaylara baktığımızda; madencilik ve taş ocakçılığı aylık bazda %4,5 artarken, yıllık bazda %14,2 daralma göstermiştir. İmalat sanayiinde aylık bazda %19,3 artış görülürken, yıllık bazda ise %20,6’lık daralma gerçekleşmiştir. Elektrik, gaz, buhar grubunda ise aylık bazda %4,9 artış görülmüş, yıllık bazda ise daralma %13,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. Aylık bazda sermaye malı %40,2, dayanıklı tüketim malı %25,9, ara malı %14,6, dayanıksız tüketim malı %13,9 ve enerji %3,7 oranında artmıştır. İlgili kalemlerdeki yıllık değişimlere bakıldığında ise; dayanıklı tüketim malı %33,4, sermaye malı %24,2, dayanıksız tüketim malı %20,4, ara malı %17,5 ve enerji %14,4 daralmıştır. İmalat sanayiinde aylık bazda dipten dönüş etkisi dikkat çekerken, yıllık bazda her kalemde çift haneli daralma devam etmektedir.

 

Kaynak: TÜİK, Bloomberg

 

Dünya ekonomileri gibi, Türkiye ekonomisi de arz ve talep yönlü eş zamanlı şoku yaşamıştır ve bunun yansımaları üretim ve ihracat/ithalat eğilimlerinde görülmüştür. Avrupa’daki kademeli toparlanma şu an için kısa dönemde bir artı olarak görülse de, Covid-19’un ikinci dalgasına dair belirsizlikler toparlanma algısını da kırılgan bir hale getirmektedir. Türkiye ekonomisi, 2018-19 döneminde iç kaynaklı bir şokla daralma eğilimine girmişti ve sanayi üretiminde de yıllık bazda Eylül 2018’den Eylül 2019’a kadar bir daralma periyodu geçirilmişti. Mart 2020’ye kadar pozitif eğilimde gerçekleşen sanayi üretimi, Covid-19 etkileriyle yıllık bazda yeniden negatif eğilime geçmiştir ve bu hem iç hem de dış şok kaynaklı bir şekilde olmaktadır. Normalleşme ile beraber ekonomilerde açılma kademeli sürdürüldüğü takdirde aylık bazda artışlar görülebilmekle beraber, yıllık verilerin birkaç aylık dönem boyunca negatif seyretmesini bekleriz.

Kaynak Tera Yatırım 
Hibya Haber Ajansı