Ekonomik gelişmeler - Haftanın özeti

ekonomik-gelismeler---haftanin-ozeti--30072005

Ekonomik gelişmeler - Haftanın özeti

Geride bıraktığımız haftaya BİST Pay Endekslerinden iki sıfır atılmasıyla başlarken, yurt içinde öne çıkan diğer başlıklar kapasite kullanım oranı, reel kesim güven endeksi ve ekonomik güven endeksi verileri oldu. Kapasite kullanım oranı, temmuz ayında bir önceki aya göre 4,7 puan artarak %70,7 seviyesinde gerçekleşti. Böylece koronavirüs etkisiyle, nisan ayında durma noktasına gelen sanayi üretim kapasitesi, 3 aydır üst üste yükselişini sürdürmüş oldu. Güven endeksi ise temmuz ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %20,2, perakende ticaret sektöründe %9,6 ve inşaat sektöründe %11,6 artış gösterdi. Bugün açıklanan ekonomik güven endeksi ise, haziran ayında 73,5 iken, temmuz ayında %11,8 oranında artarak 82,2 değerine yükseldi. Böylece pandemi ile birlikte nisan ayında 51,3 ile 2012 yılından bu yana gördüğü en düşük seviyenin ardından toparlanma eğilimini temmuz ayında da sürdürmüş oldu. Küresel olarak ise Fed’in faiz kararı takip edildi. Fed, piyasa beklentisine paralel olarak faizlerde değişikliğe gitmeyerek politika faizini %0-%0,25 aralığında sabit tuttu. Hafta başında 1.203,42 seviyesine kadar yükselmesinin ardından gelen sert satışların etkisiyle 1.120,96 seviyesine kadar gerileyen BİST100 Endeksi,  %5,46 kayıpla 1.126,9 puandan haftayı tamamladı. Uzun süredir izlediği 6,85 etrafındaki dar banttan çıkan Dolar/TL, 7,00 seviyesini gördü. Global bazda güçlü bir görünüm sergileyen Euro karşısında TL’nin kayıpları devam ederken, Euro/TL 8,2823 ile tarihi zirvesini yeniledi. Dolar endeksinde gözlenen aşağı yönlü hareket Euro/Dolar paritesini yukarı yönde desteklemesiyle son iki yılın zirvesini yaşayan parite hafta içinde 1,18 sınırının üzerine çıktı. Ekonomileri desteklemeye yönelik gelişmeler ve genel olarak korunmaya devam eden iyimser beklentiler petrol fiyatlarını desteklerken, ikinci dalga endişeleri zaman zaman baskı unsuru olmaya devam ediyor. Brent tipi petrol hafta genelinde yatay seyrini sürdürerek varili 43 dolar seviyesinden fiyatlandı. Doların global bazda zayıflaması, ABD ile Çin arasında devam eden gerilim ve koronavirüs vaka sayılarındaki artışın yarattığı yeni teşvik paketi beklentileriyle beraber ons altın kazanımlarını ileri taşıyarak rekor tazeledi. Altının onsu 1.981,3 dolara kadar yükselirken, ons fiyatındaki yükselişten destek bularak yukarı yönlü momentumunu koruyan altının gramı ise 444,38 TL ile rekor kırdı. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı haftaya 489,8 seviyesinden başlayarak hafta sonuna doğru 548,7 seviyesine kadar yükseldi.

 

Haftanın ilk işlem gününe %0,63 artıda 1.200 puandan başlayan BİST100 Endeksi, seans içinde 1.203 puana kadar yükseldiği günü %0,31 kazançla 1.196 puandan tamamladı. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi %10,57, 10 yıllık tahvil faizi %12,16, ABD 10 yıllık tahvil faizi %0,587’den haftaya başlangıç yaptı. Dolar/TL haftayı 6,84, Euro/TL 7,97 seviyelerinden açtı.

 

Pazartesi günü TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), temmuz ayında bir önceki aya göre 4,7 puan artarak %70,7 seviyesinde gerçekleşti. Böylece koronavirüs etkisiyle, nisan ayında durma noktasına gelen sanayi üretim kapasitesi, 3 aydır üst üste yükselişini sürdürmüş oldu.

 

TÜİK tarafından açıklanan bir başka veriye göre ise, mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi temmuz ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %20,2, perakende ticaret sektöründe %9,6 ve inşaat sektöründe %11,6 arttı. Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Haziran ayında 55,5 iken, Temmuz ayında %20,2 oranında artarak 66,7 değerini aldı.

 

Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre, salgın dolayısıyla 4 aydır 100 puanın altında seyreden reel kesim güven endeksi, temmuz ayındaki 8,1 puanlık artışla birlikte yeniden 100 puanı aştı ve 100,7 oldu.

 

ABD dayanıklı mal siparişleri, haziran ayında bir önceki aya göre %7,3 artarak 206,9 milyar dolara yükseldi. Ekonomik normalleşmenin başlamasıyla mayıs ayında yakaladığı toparlanma eğilimini haziran ayında da sürdürmüş oldu.

 

Salı günü Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, 28 Temmuz 2020 tarihinde doğrudan satış yöntemi ile 29 Temmuz 2020 valörlü, 26 Temmuz 2023 itfa tarihli olarak 6 ayda bir yüzde 1,50 kupon ödemeli 2.5 milyar dolar tutarında ABD doları cinsi devlet tahvili ile 6 ayda bir yüzde 1,50 kira ödemeli 500 milyon dolar tutarında ABD doları cinsi kira sertifikası ihracı gerçekleştirildiği belirtildi.

 

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye, Rusya, Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti’nin fonlama ihtiyacının ve borçlanmalarının artacağını açıkladı.

 

ABD’de S&P Case Shiller ulusal konut fiyatları mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4,5 artış gösterdi. Söz konusu endeks, nisanda ise %4,6’lık artış kaydetmişti. ABD’de CB tüketici güveni, temmuz ayında bir önceki aya kıyasla 5,7 puan düşüşle 92,6 seviyesine geriledi. Mayıs ve haziran ayında kaydettiği yükselişin ardından temmuzda yeniden düşüşe geçmiş oldu.

 

Çarşamba günü Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan GTS’ye göre, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %15,7 artarak 13,5 milyar dolar, ithalat %8,3 artarak 16,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece, haziran ayında dış ticaret açığı %17 azalarak 3,43 milyar dolardan, 2,85 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2019 haziran ayında %77,2 iken, 2020 haziran ayında %82,6'ya yükseldi.

 

TCMB yılın üçüncü enflasyon raporunu yayımladı. TCMB %7,4 olan yılsonu enflasyon tahminini 1,5 puan yükselterek %8,9’a çıkardı. Merkez ayrıca 2021 yılsonu TÜFE tahminini ise %5,4’ten %6,2’ye yükseltti.

 

TCMB 23 Temmuz tarihli PPK toplantı özetinde, temkinli para politikasının sürdürülmesi gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca mart ayından itibaren uygulamaya konulan destekleyici likidite adımlarının, normalleşme sürecinin gelişimine bağlı olarak aşamalı bir şekilde gözden geçirilebileceği de vurgulandı. Kredi büyümesi ve kompozisyonunun, iç ve dış dengeye yansımaları yakından takip edildiği de ifade edildi.

 

ABD öncü mal ticaret açığı, haziranda aylık bazda %6,1 azalışla 70,6 milyar dolara geriledi. ABD’de bekleyen konut satışları ise, haziranda aylık bazda %16,6 ile beklenenden fazla artış gösterdi. Söz konusu dönemde yıllık bazda %12,7 yükseldi.

 

Fed temmuz ayı toplantısında politika faizini 15 Mart’tan bu yana bulunduğu %0-%0,25 aralığında tuttu. Fed Başkanı Powell, ekonomik görünüme dair ciddi bir belirsizlik olduğunu belirtirken varlık alımlarının en azından şu anki hızında süreceğini taahhüt etti. Ayrıca işletme yatırımlarının henüz iyileşme göstermediğini ve hanehalkı harcamalarının düşüşün yarısı kadar toparlandığını belirtti.  Bir süre enflasyon değil, dezenflasyon baskıları ile mücadele edeceklerinin altını çizen Fed Başkanı, pandeminin temel olarak dezenflasyonist bir şok olduğunu da ekledi.

 

Bugün TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, ekonomik güven endeksi haziran ayında 73,5 iken, temmuz ayında %11,8 oranında artarak 82,2 değerine yükseldi. Reel kesim güven endeksi bir önceki aya göre temmuz ayında %10,7 oranında artarak 99,4 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %20,2 oranında artarak 66,7 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %9,6 oranında artarak 94,6 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %11,6 oranında artarak 87,0 değerini aldı. Tüketici güven endeksi temmuz ayında %2,7 oranında azalarak 60,9 değerini aldı.

 

Almanya ekonomisi 2020 yılının ikinci çeyreğinde %10,1 ile rekor düzeyde bir daralma gösterdi. Koronavirüs kısıtlamalarının gerek işletmeleri gerekse de hanehalkını olumsuz etkilemesiyle ekonomi sert şekilde daraldı. Almanya’da temmuz ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı %6,4’e gerileyerek 2 milyon 923 bin kişi oldu.

 

Haftanın son işlem gününe %0,14 artıda 1.137 puandan başlamasına karşın seans içinde satıcılı bir seyir izleyen BİST100 Endeksi, %0,76 düşüşle 1.126,9 puandan günü tamamladı. ABD Borsalarında henüz seansın başlamadığı günde küresel piyasalarda karışık bir görüntü hakim. Türkiye’nin 2 yıllık gösterge tahvil faizi %11,08, 10 yıllık tahvil faizi %12,90 ve ABD 10 yıllık tahvil faizi %0,556 seviyesinden işlem görüyor. Dolar endeksi 93,62 seviyesinde iken Euro/Dolar paritesi 1,17 sınırının üzerinde bulunuyor.

 

Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…

9,36x olan BİST100 cari F/K çarpanı 9,4x olan 5 yıllık ortalamasına yakın. Türkiye özelinde 2018 ve 2019 yılında artan piyasa volatilitesinin azalmasıyla Borsa İstanbul son dönemde önemli bir ralli yaparak rekor tazelemesine rağmen koronavirüs ve petrol fiyatlarındaki hareketler nedeniyle uluslararası endekslere paralel şekilde 2017 yılından beri en düşük seviyelerini gördü. Mevcut çarpanda iskonto olmamasına rağmen önümüzdeki dönem için belirsizliklerin artıyor olması BİST için aşağı yönlü riskleri artırabilir.

 

2019’da tamamı ikinci yarıda olmak üzere toplam 1.200 baz puan indirime giderek politika faizini %12,00 seviyesine indiren TCMB, 16 Ocak’ta yapılan 2020 yılının ilk toplantısında 75 ve 19 Şubat’taki toplantısında ise 50 baz puanlık indirime gitti. Korona virüs salgını nedeniyle 17 Mart’ta, planlı toplantısından 2 gün önce, olağanüstü toplanarak 100 baz puan indirime giden TCMB, 22 Nisan toplantısında 100 baz puan ve 21 Mayıs toplantısında 50 baz puan daha indirim yaparak haftalık repo faizini %8,25’e çekti. 25 Haziran ve 23 Temmuz toplantılarında ise değişiklik yapmayarak haftalık repo faizini mevcut seviyesinde bıraktı. 

 

Haziran ayında %1,13 artan TÜFE’nin TCMB beklenti anketine göre; Temmuz ayında %0,61, Ağustos ayında %0,53, 2020 yılı sonunda %10,22 ve 12 ay sonrasında %9,33 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2020 sonunda 7,02, 12 ay sonrasında ise 7,26 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2020 sonunda 14,6 milyar dolar, 2021 yılında ise 19,6 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2020 ve 2021’de sırasıyla -%1,3 ve %4,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %8,25’te kalması, 3 ay sonrasında %8,06’ya, 6 ay sonrasında %7,95’e ve 12 ay sonrasında ise %7,90’a gerilemesi beklenmektedir. Hali hazırda %12,94 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %11,69 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.

Kaynak BMD
Hibya Haber Ajansı